Hoe belangrijk is vriendschap op het werk? Wat brengt het mee als toegevoegde waarde? Onderzoek van Gallup toont aan dat vriendschap op de werplek nog belangrijker is geworden sinds de pandemie en het massaal ingevoerde tele- en hybride werken. En dat we in uitdagende tijden extra troost en comfort vinden in vriendschappen die op de werkplek zijn ontstaan.  

Maar is dat wel zo en zijn vriendschappen op het werk vanzelfsprekend? 

Wanneer ontstaan vriendschappen? 

Ik heb zelf een paar goede vriendinnen overgehouden aan vorige jobs en vind dat ontzettend fijn. Die dames behoren nog steeds tot mijn vriendenkring en ik spreek zelfs regelmatig met hen af. Het waren geen ‘vriendschappen op het eerste gezicht’. Ze ontstonden geleidelijk, als gevolg van een proces van elkaar oprecht te kunnen vertrouwen en interesse te tonen in elkaar. Wanneer een collega mij iets persoonlijk kwam vertellen, begreep ik dat die mij voldoende vertrouwde om dat te doen. Of omgekeerd: wanneer ik eens een dipje had op het werk en intuïtief wist aan wie ik dat in alle vertrouwen kon melden. Iemand die mijn verhaal niet zou gaan doorvertellen in de wandelgangen. 

Het heeft ook te maken met professionele affiniteit hebben voor elkaar. Werkvriendschappen zijn in mijn geval ook ontstaan wanneer ik heel goed met iemand kon samenwerken en ik voelde dat het klikte op werkvlak. Omdat we dezelfde kwaliteitseisen vooropstellen, dezelfde waarden uitdragen in het werk, professioneel willen zijn en op elkaar kunnen rekenen. Want daar ligt ook een valkuil op de loer: vrienden worden en dan chaotische samenwerkingen aangaan met elkaar – loopt dat wel goed?  

Vriendschap en werkverhoudingen 

Ik zou het er moeilijk mee hebben om vrienden op hun plichten en tekortkomingen te wijzen als de samenwerking op de werkplek niet vlot loopt. Het is dan ook geen toeval dat mijn werkvriendschappen ook zijn ontstaan met collega’s met wie ik niet zo nauw samenwerkte. Op die manier kan ik de nodige afstand en neutraliteit bewaren. Ook ontstond een aantal vriendschappen pas toen ik op het punt stond de werkplek te verlaten voor een nieuwe uitdaging. Ik zag het als een bevestiging van mijn onbewuste strategie: met die mensen ging ik niet meer samenwerken en dus geen risico tot conflicten op de werkvloer! 

Definitie van vriendschap 

Veel hangt ervan af hoe je vriendschap definieert. Is een collega met wie je na het werk een pint gaat drinken ook een vriend(in)? Of doen we dit eerder uit collegialiteit?  

Er is waarschijnlijk geen pasklaar antwoord. Veel zal te maken hebben met de perceptie en de verwachting van elkeen. Ikzelf beschouw een uitnodiging om na het werk een activiteit te ondernemen als een poging tot een nauwer, persoonlijk contact die de professionele relatie overschrijdt. Maar de collega in kwestie kan er helemaal anders over denken. Die betrekt je misschien wel graag bij een eenmalige activiteit, zonder verder engagementen aan te gaan. 

Sommige collega’s zijn gewoon heel erg sociaal en vinden het leuk om met velen te gaan lunchen, bij te praten, zaken te delen en collega’s uit te nodigen voor activiteiten buiten het werk. Daarom is het voor hen nog geen aanzet tot een vriendschap of frequente contacten naast de werkvloer. 

Vriendschap vs collegialiteit 

Wanneer zit je in de vriendschapszone? En wanneer ben je gewoon collegiaal? Het is moeilijk te zeggen. Ook hier bestaat er volgens mijn geen gouden regel. Ik vind het zelf belangrijk om grenzen te stellen en binnen die grenzen af te tasten. Een beetje een “kat-uit-de-boom” houding helpt me wel als collega’s persoonlijker contact leggen.  

We hebben ook niet allemaal dezelfde definitie van vriendschapsrituelen. In vriendschappen is een wekelijks telefoontje voor de ene een noodzaak, terwijl een ander het best ok vindt dat je maar een paar keer per jaar contact opneemt. Op de werkvloer is het net zo: betekenen vele smileys in je mail dat je aan een vriendschap begint? Of ben je gewoon een expressief iemand? En wanneer iemand je spontaan een knuffel geeft? 

Maar investeren in collegialiteit is al veel waard. Goed samenwerken, zorgen voor een vriendelijke werksfeer, openheid, communicatie. Dan denk ik bij mezelf: misschien maak ik hier nieuwe vrienden, misschien ook niet. Maar het werken met collega’s dagelijks aangenaam maken, is al ontzettend veel waard!